„Typy znaków i tablic na szlakach górskich i spacerowych”
część I
Znaki stosowane do wytyczania szlaków górskich i terenowych.
Znak początku, lub końca szlaku, stosowany w miejscu
rozpoczynającym i kończącym szlak w danym kolorze, o kolorze informuje
wypełnienie białego koła. Malowany zazwyczaj wraz ze znakiem
podstawowym (patrz niżej) informującym o tym jakiego dotyczy koloru
znaku.
Przykłady:
Opis techniczny:
Białe koło o średnicy 100mm, z mniejszym kołem o średnicy 40mm w kolorze danego szlaku.
Podstawowy typ oznakowania szlaków, wytyczający
szlak w danym kolorze, o którego barwie informuje barwny pas
przez środek.
Przykłady:
Opis techniczny:
Znak prostokątny o rozmiarach: 150x90mm, składający
się z trzech pasów, dwóch białych zewnętrznych, oraz
barwnego, w kolorze danego szlaku przez środek.
Znak kierunkowy podstawowy, wskazujący dalszy przebieg szlaku (w lewo, lub prawo) w danym kolorze.
Przykłady:
Opis techniczny:
Biała strzałka z drugą mniejsza w kolorze szlaku, zalecane wymiary: 176×140/100mm
Znak kierunkowy podstawowy, informujący o ostrym zakręcie szlaku w
danym kolorze, w kierunku lewym (znaki górne), lub prawym (znaki
dolne).
Przykłady:
Opis techniczny:
Znak zbudowany z trzech pasów, dwóch
białych i umieszczonego pośrodku trzeciego barwnego pasa w kolorze
danego szlaku, wymiary: 90/180×90/150mm, kąt załamania 90°.
Znak kierunkowy podstawowy, informujący o łagodnym zakręcie szlaku w
danym kolorze, w kierunku lewym (znaki górne), lub prawym (znaki
dolne).
Przykłady:
Opis techniczny:
Znak zbudowany z trzech pasów, dwóch
białych i umieszczonego pośrodku trzeciego barwnego pasa w kolorze
danego szlaku, wymiary: 90/180×90/150mm, kąt załamania 135°.
Znak – wykrzyknik – stosowany w miejscach wymagających
wzmożonej czujności ze strony turysty, na rozwidleniach, przy słabo
widocznym dalszym przebiegu szlaku. Często stosowany przed skrętem
szlaku na rozwidleniu gdzie przecina się kilka ścieżek, jako
ostrzeżenie, zazwyczaj nad znakiem podstawowym z kolorem danego szlaku.
Znak bardzo ważny, zawsze oznaczający zmianę, lub teren trudny do
nawigacji.
Przykłady:
część II
Znaki zblokowane (łączone / wspólne) stosowane do wytyczania szlaków górskich i terenowych.
Znak wspólny – łączony, występujący w
miejscach gdzie na danym odcinku, tą samą ścieżką prowadzą
wspólnie różne szlaki, przy czym o ich ilości informuje
znak, może to być dowolna liczba kolorów, tutaj w tym
przykładzie są to trzy szlaki: czerwony, niebieski, oraz żółty.
Przykłady:
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, z wyłączeniem jednego, białego pasa, który jest
wspólnym dla sąsiedniego znaku, jego rozmiar całkowity zależny
jest od ilości zgrupowanych szlaków.
Znak wspólny – łączony, występujący w
miejscach gdzie prowadzące wspólnie na danym odcinku ścieżki
szlaki,w tym przekładzie szlaki w kolorze czerwony, zielonym i
niebieskim, zakręcają w prawo, lub lewo, pod ostrym kątem.
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, z wyłączeniem jednego, białego pasa, który jest
wspólnym dla sąsiedniego znaku, jego rozmiar całkowity zależny
jest od ilości zgrupowanych szlaków.
Znak wspólny – łączony, informujący o
rozwidleniu dotychczas prowadzących wspólnie jedną trasą,
dwóch szlaków.
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, z wyłączeniem jednego, białego pasa, który jest
wspólnym dla sąsiedniego znaku.
Znak wspólny – wskazujący dalszy przebieg szlaków
dotychczas prowadzących razem (tutaj w lewo szlak czerwony, prawo
żółty).
Przykłady:
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, stosowany dla wskazania kierunku skrętu dotychczas
prowadzących razem szlaków.
Znak łączony (wspólny) – dotyczący trzech prowadzących
wspólnie dotychczas szlaków, wskazujący odpowiednio dla
danego koloru (od góry):
- szlak zielony / informacja iż ścieżka tego szlaku w dalszym przebiegu prowadzi nadal prostu bez zmian ścieżki i kierunku
- szlak czerwony / zakręt w lewo
- szlak żółty / zakręt w prawo
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, stosowany dla wskazania dalszego przebiegu danych
szlaków (tutaj trzech).
Znaki wspólny, tutaj odpowiednio (od góry):
- początek / koniec szlaku niebieskiego – co może oznaczać odpowiednio rozpoczęcie w tym miejscu szlaku, w takim przypadku zazwyczaj pojawi się również tablica informacyjna o celu i czasie przejścia (patrz tablice poniżej)
- dalszy przebieg szlaku zielonego bez zmian w jego przebiegu
- dotychczas wspólnie prowadzący szlak czerwony zakręca w lewo
- dotychczas wspólnie prowadzący szlak żółty zakręca w prawo
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, stosowany dla wskazania dalszego przebiegu danych
szlaków (tutaj czterech), wielkość bloku równa jest sumie
łączonych znaków.
Znak wspólny – kolejny przykład, tutaj odpowiednio (od góry):
- dalszy przebieg szlaku czerwonego bez zmian w jego przebiegu
- dalszy przebieg szlaku niebieskiego bez zmian w jego przebiegu
- dalszy przebieg szlaku żółtego bez zmian w jego przebiegu
- dotychczas prowadzący z trzema powyższymi szlak zielony zakręca w prawo
Opis techniczny:
Znak zblokowany – malowany na zasadach identycznych
jak pojedynczy, stosowany dla wskazania dalszego przebiegu danych
szlaków (tutaj czterech), wielkość bloku równa jest sumie
łączonych znaków.
Podsumowanie:
Powyższe przykłady znaków zblokowanych (wspólnych) nie
wyczerpują oczywiście wszystkich możliwych ich kombinacji, mają one za
zadanie jedynie pokazać zasady łączenia i ich znaczenie, możliwe są
tutaj dowolne kombinacje w zależności od sytuacji, od typu szlaku,
pamiętać należy tylko o znaczeniu każdego z nich i w ten sposób
je odczytywać.
Przykłady:
część III
Tablice informacyjne.
Tablica informacyjna stosowana w ważniejszych punktach topograficznych,
tudzież na szczytach, punktach widokowych, polanach, czy halach.
Tablica informuje o nazwie danego punktu i jego wysokości, co ułatwia
nawigację.
Przykłady:
| Przykłady tablic informacyjnych namalowanych zgodnie z zasadami |
| 1. | 2. | 3. | 4. |
| 1
/ 2 – Tablice informacyjne nie zawsze są wykonane zgodnie z
ogólnymi zasadami, często można spotkać tablice w kolorze białym
ich znaczenie jest jednak dokładnie tako same jak tablic żółtych. 3 – również nasi południowi sąsiedzi stosują jako tło dla tablic informacyjnych kolor biały z czarnymi napisami 4 – na szlakach można często spotkać się punktami jak szczyty, polany, opisanymi za pomocą tablic wykonanych przez okolicznych mieszkańców, lub Gospodarzy pobliskich obiektów turystycznych. |
Opis techniczny:
Zgodnie z wytycznymi tablica w kolorze żółtym z
czarnymi napisami, o wymiarach: 350x150mm, przy czym zdarza się iż
dochodzi do odstępstw od tych reguł i czasem spotykane są tablice o
kolorze tła białym, lub pomarańczowym, w nieco innych rozmiarach,
jednak wszystkie one mają za zadanie przekazanie informacji o danym
szczycie / miejscu. Nazewnictwo stosowane na tablicach powinno być
zgodne z przyjętym w topografii danego terenu i mapami górskimi.
Drogowskaz informacyjny dla danego kolory szlaku, czasem zblokowany z
innym kolorem szlaku, o ile prowadzące do wymienionego na tablicy
punktu razem. Tablica taka ma za zadanie przekazanie informacji o
dalszym przebiegu szlaku, tudzież odległości pozostałej do przebycia do
mety, podawanej w:
- minutach dla trenów górskich
- kilometrach dla terenów nizinnych / w takim przypadku dla przeliczenia czasu pozostałego do przejścia trasy należy przyjąć średni czas pokonywania 5km na godzinę, choć oczywiście jest to ostatecznie uzależnione od własnego tempa marszu
Tablice tego typu zamieszcza się w ważniejszych
punktach topograficznych, na szczytach, przed schroniskami, lub w
miejscach gdzie dotychczas wspólnie prowadzące razem szlaki się
rozwidlają, w tym ostatnim przypadku mamy zazwyczaj do czynienia z
dwoma tablicami, po jednej dla danego koloru szlaku.
Przykłady:
| Odstępstwem od zasad w wyglądzie i opisie tablic kierunkowych stanowią tablice stosowane na terenie TPN, ze względu na fakt że za znakowanie i utrzymanie szlaków nie jest odpowiedzialne PTTK, lecz TPN. | Przykład tablicy „samoróbki” wykonanej tymczasowo w miejsce zniszczonej oryginalnej | Zimą widoczność oznakowania szlaków i tablic może być problematyczna, dlatego wskazane jest wówczas zachowanie wzmożonej czujności… |
Opis techniczny:
Biała tablica informacyjna, o wymiarach według
wytycznych: 450x150mm (w tym długość strzałki 110mm), z czarnymi
napisami, oraz grotem oznaczonym kolorem danego szlaku,
zwróconym w kierunku dalszego jego przebiegu. Na końcu
przeciwnym do grotu powinien znaleźć się pionowy napis
„PTTK” i nazwa oddziału znakującego, chyba że mamy do
czynienia ze szlakiem wytyczanym nie przez PTTK, lecz inną organizację
górską, jednak wówczas zasady pozostają takie same,
zmianie ulega tylko informacja o podmiocie znakującym. Z tyłu tablicy
powinien znajdować się numer ewidencyjny tablicy zamieszczany w
centralnej kartotece szlaków PTTK.
Kolejna z tablic informacyjnych, jej stosowanie, oraz znaczenie jest
dokładnie takie samo jak tablic powyższych, z tym że przekazują one
szersze informacje dla danego odcinka szlaku, stosowane w sytuacjach
gdy szlak prowadzi przez kilka ważniejszych punktów
topograficznych, najczęściej szczytów, schronisk, węzłów
szlaków.
Opis techniczny:
Biała tablica informacyjna, o wymiarach według
wytycznych: 450x150mm (w tym długość strzałki 110mm), zasady oznaczania
i opisu jak w powyższych tablicach.
Tablica informująca o zamknięciu danego szlaku, lub jego odcinka. Jeśli
jest to zamknięcie okresowe, poniżej tablicy zamieszcza się czasem
dodatkową z informacją o przyczynach i czasie zamknięcia.
Opis techniczny:
Tablica w kolorze czerwonym z czarnymi napisami, o
wymiarach: 450x150mm, z nazwą oddziału PTTK który zamieścił
tablicę (w prawym dolnym rogu).
| „Lawinowa szachownica” na Hali Kondratowej |
Tablica ostrzegawczo – informacyjna: teren zagrożony lawinami,
stosowany na terenie bezpośrednio zagrożonym zejściem lawin, acz nie
wyłączającym danego szlaku z użytkowania, ma za zadanie jedynie
wzmóc naszą czujność. Czasem tablice tego typu posiadają na
środku dodatkowy napis „LAWINY”.
Opis techniczny:
Tablica w kolorach żółto – czarnej szachownicy, o wymiarach 400x400mm.
Tablica ostrzegawcza – zakazująca wejścia na szlak, umieszczana
tam gdzie występuję bezpośrednie zagrożenia życia i zdrowia, ze względu
na wysoki stopień ryzyka zejścia lawiny. W odróżnieniu więc od
powyższej wymaga bezwzględnego zawrócenia.
Opis techniczny:
Tablica w kolorach niebiesko, biało, czerwonym, z napisem: „ALARAM LAWINOWY”.
Tablica stosowana w miejscach bezpośrednio narażonych na zejście lawiny
(naturalne tory lawinowe, żleby, jary, strome, nie porośnięte lasem czy
kosówką stoki), ma charakter informacyjny, dalsze przejście
wymaga dużego doświadczenia w poruszaniu się w terenach lawiniastych,
odbywa się też na własne ryzyko, często w miejscach umieszczania takich
tablic wytyczane są inne warianty – obejścia, niebezpiecznego
miejsca.
Opis techniczny:
Tablica w kolorze niebieskim, z czarownym napisem
STOP, oraz czarnym informującym o typie zagrożenia, w kształcie
ośmiokąta (takim samym jak znak drogowy), w rozmiarze 400x400mm.
Podsumowanie:
Tablice informacyjne są ważnym bezpośrednim źródłem informacji
dla turysty, o odległościach, punktach widokowych, szczytach, na
których się znajdujemy i jakie takie bardzo ułatwiają poruszanie
się w terenie, czasem zaś są one bardzo ważne ze względu na rodzaj
przekazywanej informacji, chroniąc nasze życie i zdrowie.